Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Enflasyonla mücadele programının çerçevesi basit. Tekerleği yeniden icat etme çabası yok. Uluslararası normlar neyse o. Fed ve AB enflasyonu düşürdüyse biz de aynısını yapıyoruz. Ben yapıyorum” dedi. Enflasyonun çekim kuvvetine karşı savaşacağına inanmayın, düşecektir. Bu program sabır ve kararlılıkla uygulanacaktır.” “Uygulanacak. Siyasi sahiplenmeli bir program, geçici bir heves değil” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ISO’nun olağan kurul toplantısına katıldı. Şimşek, küresel ekonomi, Türkiye’de uygulanan yeni ekonomik program ve beklentilere ilişkin bir sunum yaptı.
Küresel büyümenin yavaş olduğunu belirten Mehmet Şimşek, Dünya Bankası’nın iddialarına göre bu yıl küresel büyümenin yüzde 2,6, IMF’ye göre ise yüzde 3,1 civarında olacağını belirtti. Şimşek, “Büyük finansal kriz ve salgının da dahil olduğu 2002-2020 dönemi ortalaması yüzde 3,6. Küresel büyümenin yavaş olduğu bir dönemdeyiz. Büyüme zayıf ama 2024’te biraz artacak. Bu yıl yüzde 1’e yakın bir büyüme söz konusu olacak.Küresel “Ticarette bir canlanma bekleniyor. Yüzde 2-3 civarında bir büyüme gerçekleşecek” dedi.
Dünyada enflasyondaki düşüşün devam ettiğini belirten Şimşek, “Küresel olarak enflasyonun yüzde 8,1’e düşmesi bekleniyor. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında klasik bir fark var. Bizim için önemli olan gelişmiş ülkelerdeki enflasyon eğilimi. Burada enflasyon var” Finansal anlamına gelen yüzde 2,6’ya düşeceğinin tahmin edildiğini “Koşullardaki iyileşmeyi de içeriyor” dedi.
Fed ve ECB’den faiz indirimi beklentileri
Küresel enflasyon düşerken Fed ve Avrupa Merkez Bankası’nın 2024 ve 2025’te faiz indirimi yapacağı beklentisinin arttığını belirten Şimşek, “Fed’in 2024’te 140 baz puan, 130 baz puan faiz indirimi bekleniyor.” Avrupa Merkez Bankası’nın baz puan faiz indirimi.”
Küresel ticarette korumacı politikaların yoğunlaştığını belirten Şimşek, “Korumacılık artık yeni normal haline geldi. Dost ülkelerden gelen arz önemli bir trende dönüştü. Jeopolitik olarak uzak ülkelerden gelen arz azalıyor. Yakın ülkelerden gelen arz ise güçlü bir şekilde artıyor.” Türkiye’nin bu konularda avantajları var.” .
“Kalıcı ve yüksek büyümenin tek şartı fiyat istikrarıdır.”
Orta Vadeli Program ile ilgili değerlendirmede bulunan Şimşek, “Programı oluştururken hedeflerimizi belirledik. Tekerleği yeniden icat etmeyeceğiz. Kurallara dayalı ve şeffaf olacak. Bu programın temel hedefleri var. Temel amaç fiyat istikrarı.” Fiyat istikrarının olmadığı yerde öngörülebilirlikten bahsedemezsiniz. Bunu başaramazsanız istediğiniz tarzda nitelikli olursunuz.” Hiçbir zaman sürdürülebilir ve rekabetçi bir sektör olmayacak, yalnızca aralıklı ve dönemsel kazanımlar olacak. Kalıcı ve yüksek büyümenin tek şartı fiyat istikrarıdır. Türkiye enflasyonu kalıcı olarak düşük tek haneli rakamlara indirmeyi başardığında hiçbir müdahaleye gerek kalmadan sorun çözülecektir. Uygun maliyetler, kalitenizi sürdürülebilir bir çerçevede değiştirmenize yardımcı olacaktır. “Devam etmenize yer hazırlayacak bir ekosistem oluşacak” dedi.
“Tüketerek büyümeyi sürdürmek mümkün değil”
Sadece yurt içinde ve dış kaynaklarla tüketerek büyümenin mümkün olmadığını belirten Şimşek, “Sürdürülebilir bir cari açık hedefliyoruz, dış borcun milli gelire oranının artmayacak seviyede tutulması önemli. Büyümede dengeye ihtiyaç var. Büyümeyi sadece yurt içi tüketerek ve dış kaynaklarla sürdürmek mümkün değil. Yapısal reformlar da bu programın bir parçası.” “Bu vazgeçilmezdir. Programımızın temel çerçevesi budur” dedi.
“Tekerleği bir daha keşfetmeyeceğiz”
“Daha adil gelir dağılımı için fiyat istikrarı şart” diyen Şimşek, “Enflasyonla mücadele programının çerçevesi kolaydır. Tekerleği yeniden icat etme çabası yoktur. Uluslararası normlar neyse odur. Fed’in de aynısını yapıyoruz” ve AB enflasyonu düşürdü. Enflasyonun çekim gücüne karşı mücadele ediyoruz.” Olacağına inanmıyorum, azalacak. Bu program sabır ve kararlılıkla uygulanacaktır. Siyasi sahiplenmeli bir programdır, geçici bir coşku değildir. Önümüzdeki dönemde enflasyondaki düşüşü sınırlamaya devam edeceğiz. (Aralık ayı harcaması), harcamalar kademeli, o kaynağı ilgili kuruma aktarmaya devam ettik. O kaynağı ilgili kuruma aktarmaya devam ettik. “Geri almadık. Dolayısıyla geçen yıl bütçe açığı deprem hariç yüzde 1,7 oldu. Deprem geçici bir şok, bir süre yanımızda geçireceğiz. Ama kalıcı değil. Endişeye gerek yok. Maliye politikasıyla ilgili” dedi.
Mehmet Şimşek, Türkiye’nin aralıksız bir deprem şokuyla karşı karşıya olduğunu ve bunun getirdiği borç yükünü taşıyabileceğini belirterek, “Türkiye’nin toplam borçluluğunun milli gelire oranı bizim gibi ülkelerin yarısının altındadır.”
Cari açığa değinen Şimşek, “Dünyayla dengemizin sürdürülebilir bir yolda olması, makro finansal istikrarın önemli bir bileşimi. Dış borcun sürdürülebilir bir seviyede olması gerekiyor. Türkiye’nin kırılganlığı azaltmak için rezerv biriktirmeye öncelik verdiğini ifade ederek, Şimşek, “Sıkı para ve maliye politikası. Bunu, altın ithalatını normalleştirerek, enerjide dışa bağımlılığı azaltarak, sanayideki dönüşümü artırarak başaracağız. Bunun için programlar var, ek çalışmalar da yapılacak. “İdeal olarak cari açığı milli gelirin yüzde 2,5’u ve altına indireceğiz” dedi.
“Yatırım ortamının iyileştirilmesinde hukuk devleti olmak kritik önem taşıyor.”
Türkiye’nin temel bir büyüme sorunu olmadığını belirten Şimşek, “Son 20 yılda yüzde 5,4’lük bir büyüme oldu. Uzun süredir Çin dışında makul düzeyde büyüyen birkaç ülkeden biriyiz” Kalıcı bir yolda ilerlemeyi hedefliyoruz: Yapısal reformlar, beşeri sermayenin güçlendirilmesi, bir bütün olarak nüfusun eğitim kalitesinin artırılması.” “İnsan sermayesinin güçlendirilmesi başlığı altında sanayi-üniversite iş birliğinden, ihtiyaç duyulan alanlardaki nitelikli insan kaynağına kadar her şeyi ele alıyoruz. Yatırım ortamının iyileştirilmesi de önemli. Keyfi değil, gerçek uygulamalarla yapılıyor. Dolayısıyla hukukun üstünlüğü ilkesi. Burası kritik önem taşıyor” dedi.
“Aylık sonuç almaya başladık”
Türkiye’nin yüksek büyüme yoluna sorunsuz bir şekilde devam edeceğini belirten Şimşek, “Programlar bir süreçtir. Aylık bazda sonuç almaya başladık. İlk yıl geçiş dönemi. Şu anda geçiş dönemindeyiz. ülkenin risk primi azaldı, ortalama 600-700 aralığından 300 civarına düştü, getiri farkları azaldı, döviz kuru oynaklığı azalıyor, TL opsiyonlarının ima ettiği döviz kuru oynaklığı şu anda nispeten istikrarlı ülkelerle benzer durumda. KKM’den çıkmayı hedefliyor Enflasyonla mücadeleyi zorlaştırıyor, nakit transfer mekanizmasını bozuyor, kamunun sırtına yük oluyor, piyasaları bozmadan çıkacağız, sabırla ve zamanla bundan çıkacağız Dış talebin olumsuz etkisi yavaşlıyor. Cari açık mayıs ayında 60 milyar dolarla zirve yaptı. Önce 40 milyar dolara, sonra 30 milyar dolara düşecek. Dış ticaret açığı düşüş eğilimini sürdürecek. Enflasyon beklentilerinde iyileşme var. Ekim 2023 ile karşılaştırıldığında Enflasyon beklentilerinde 6 puanlık iyileşme var. Piyasalarda 12 ay sonra enflasyon beklentisi yüzde 39. Hedefimize yaklaşmaya başladı. Merkez Bankamızın brüt rezerv birikimi mayıs ayına göre ciddi düzeyde. Rezerv birikimi önemli hedeflerimizden biri. Not görünümünde bir iyileşme var. “Not artışları yavaş yavaş gelecek” dedi.
“Eximbank 50 milyar dolar destek verecek, yetmez”
Sektörde nihai hedefin nitelikli yatırım, istihdam, üretim ve en önemlisi daha fazla ihracat olduğunu vurgulayan Şimşek, “Dolayısıyla bu zincirde ihracat bizim temel önceliğimizdir. İhracat desteklerinin yetersiz olması konusu gündeme gelmiştir. Eximbank Bu yıl 50 milyar dolarlık destek sağlayacağız, daha fazlasını yapmamız yetmez.” Bunu da arttırmamız lazım. Reeskont kredileri 10 kat arttı. Gerekirse bunu daha da ikiye katlarız. Sanayi sektöründe bütçeden çok ciddi destek sağlıyoruz. Ar-Ge, prim ve benzeri teşvikler 299 milyar lira olacak. 530 milyar lira yatırım teşviki topladığınızda milli gelirin yüzde 2’si sanayiye gidecek. “Takviye sağlayacağız” dedi.
Bütçeden istihdama ve üretime 2 trilyon liralık destek verileceğini belirten Şimşek, “Milli gelirin yüzde 4,9’una tekabül ediyor. Üreticinin yanındayız. Yüksek teknolojili yatırımlara öncelik vereceğiz. Merkez Bankamız” YTAK, gelecekte bütçede fırsatlar yaratacak ve bunları bütçeye dahil edecek. Belirlediğimiz alanlarda şeffaf olacağız.” “Dağıtacağız” dedi.
“Türkiye yapay zekaya hazırlık açısından gelişmiş ülkelere yakın” diyen Şimşek, şöyle konuştu: “Sektörümüzün bu kaygılara dikkat etmesi gerekiyor. Türkiye yapay zekaya hazırlık endeksinde gelişmekte olan ülkelere göre daha iyi durumda. Gelişmiş ülkelere yakınız.Yeşil ürünlerde rekabet potansiyelimiz uluslararası çalışmalara göre çok yüksek.En çok “Rekabetçi gelişmekte olan ülkeleriz. Ekiplerinizle birlikte çalışmalara bakacaksınız” dedi.
OSB’lerin demiryoluyla limanlara bağlanması
Şimşek, “Önümüzdeki 30 yılda demiryoluna 70-80 milyar dolarlık yatırım yapacağız. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan ‘OSB’leri demiryoluyla limana bağlayalım’ talebinde bulundum. Konteynerleri trene yükleyeceksiniz” dedi. Limana gönderelim. Türkiye’nin fiziki altyapısı güçlü. Bu dönüşümü başaramazsak Afrika dönemi geliyor.” “O ülkeler rekabet edecek. Dönüşüm için her türlü desteği vermeye hazırız” dedi.
Şimşek, son olarak, “Bazı bölümlerde her zaman sorunlar oluyor. Önemli olan kalıcı çözümlerin peşinde koşmak. Sürekli yapılan analizlerden, giyinme analizlerinden sonuç almak mümkün değil. Sizlerle nasıl bir çözüm oluşturulacağı konusunda konuşma fırsatı bulduk” dedi. Dönüşümün tamamlanması, makro finans istikrarının nasıl kalıcı hale getirileceği ve bu konuların nasıl kalıcı hale getirileceği.” – İSTANBUL
